Niemcy, jako kraj o szerokim wsparciu socjalnym, przewidują także dodatkowy zasiłek dla rodziców małych dzieci. Został on wprowadzony przede wszystkim po to, by opiekunowie małych dzieci mogli w pełni poświęcić potrzebny im czas, nawet jeśli wymaga to tymczasowej rezygnacji z pracy. Zasady przyznawania Elterngeld reguluje ustawa o zasiłku wychowawczym. Co należy wiedzieć o zasiłku dla rodziców i opiekunów? Wszystkie najważniejsze informacje zebraliśmy w naszym poradniku.
Kto może się starać o zasiłek wychowawczy w Niemczech?
Możliwość starania się o Elterngeld mają osoby, które przebywają na stałe na terenie Niemiec. Nie muszą one być niemieckimi obywatelami, jednak do pozytywnego rozpatrzenia wniosku konieczne jest wskazanie Niemiec jako miejsca stałego pobytu. Od tej reguły uznaje się kilka wyjątków. Oznacza to, że przebywając poza granicami Niemiec o Elterngeld mogą starać się osoby, które w ramach wykonywania pracy zawodowej, zatrudnione w Niemczech, pracują za granicą; osoby świadczące pracę wolontariacką w krajach rozwijających się lub posiadając obywatelstwo niemieckie pracują w organizacjach międzynarodowych albo w dyplomacji.
Nie są to jednak jedyne warunki. Osoba składająca wniosek musi mieszkać z dzieckiem, na które pobierany będzie zasiłek. W niektórych przypadkach dotyczyć to może również niebiologicznego potomstwa, np. kiedy zaplanowana jest adopcja lub jest to dziecko partnera życiowego. Dziecko powinno być wychowywane samodzielnie przez rodziców. Opiekun nie może wykonywać pracy na pełen etat, dopuszczone jest zatrudnienie w wymiarze maksymalnie 30 godzin tygodniowo.
Ile wynosi zasiłek dla wychowawczy?
Wysokość zasiłku Elterngeld wyliczana jest na podstawie kwoty dochodu netto rodzica wnioskującego w ciągu ostatnich 12. miesięcy przed narodzinami dziecka. Do tego czasu nie uwzględnia się urlopu macierzyńskiego (niem. Mutterschaftsgeld), kiedy pobierany jest zasiłek ani miesięcy, kiedy w związku z ciążą zarobki były mniejsze, np. z uwagi na urlop zdrowotny. Do obliczenia wysokości zasiłku nie uwzględnia się także stypendiów czy zasiłków dla bezrobotnych. Osoby pracujące na samozatrudnieniu zobowiązane są do wyliczenia zasiłku przedstawić zarobki z zeszłego roku podatkowego. Zasiłek rodzicielski wynosi od 300 do 1800 euro, a im wyższe były zarobki, tym wyższy będzie Elterngeld, wynosi on bowiem 65% kwoty wynagrodzenia.
Opodatkowanie zasiłku wychowawczego
Elterngeld jest zasiłkiem nieopodatkowanym. Oznacza to, że na konto świadczeniobiorcy trafia cała należna mu kwota, jednak w rozliczeniu podatkowym nie będzie on umożliwiał uzyskania zwrotu podatku. W trakcie składania deklaracji należy wskazać fakt pobierania Elterngeld za pomocą odpowiedniego formularza. Jeśli opiekun dziecka planuje starać się o Elterngeld, warto skontaktować się z biurem podatkowym i sprawdzić możliwość zmiany klasy podatkowej. Bardzo prawdopodobne jest, że pozwoli to na uzyskanie wyższego zasiłku. Zmianę klasy podatkowej należy jednak przeprowadzić przynajmniej siedem miesięcy przed złożeniem wniosku, a więc na samym początku ciąży.
Elterngeld – jak długo przysługuje?
Zasiłek wychowawczy można pobierać od narodzin dziecka do ukończenia przez nie 14. miesiąca życia. Jeśli mowa o dziecku niebiologicznym, możliwość otrzymywania świadczenia liczy się do dnia objęcia nad nim opieki, okres ten trwa 14 miesięcy, jednak można z niego skorzystać dłużej – do dnia ukończenia przez dziecko ośmiu lat. Możliwe jest też staranie się o przyznanie środków wstecz, maksymalny okres wynosi 12 miesięcy i za ten czas, w wyniku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, rodzic lub opiekun otrzymuje wyrównanie. Czas wypłacania świadczenia może być podzielony na dwoje rodziców, jednak jeśli matka wcześniej pobierała zasiłek macierzyński, to Elterngeld przysługuje nie na 14, tylko na 10 miesięcy.
Czy do Elterngeld ma prawo osoba bezrobotna?
Zasiłek przysługuje również osobom bezrobotnym. W takim wypadku konieczne jest złożenie odpowiedniego formularza w Kreisjugendamt miejscu zamieszkania.