Podatek od spadku i darowizny – ile wynosi i kto jest z niego zwolniony?

Chociaż opłacenie podatku od spadku i darowizny jest obligatoryjne, niektórzy z tego obowiązku są zwolnieni. Dowiedz się, kiedy podatek od spadku i darowizny trzeba zapłacić i jakich formalności trzeba dopełnić, by z podatku zostać zwolnionym.

Podatek od spadku i darowizny a kwota wolna od podatku

Ustawa o podatkach od spadków i darowizn precyzuje, kto i jakiej wysokości podatek musi zapłacić, a kto może zostać z niego całkowicie zwolniony. Osoby, które otrzymują spadek lub darowiznę, zostały podzielone na grupy podatkowe:

1. Małżonek, dzieci, wnuki i prawnuki (zstępni), rodzice, dziadkowie (wstępni), rodzeństwo, ojczym, pasierb, teściowie, zięć, synowa.
2. Bratanek, siostrzenic (zstępni rodzeństwa), rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonków pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
3. Wszyscy inni nabywcy spadku lub darowizny.

Każdy, kto otrzymał spadek lub darowiznę jest zwolniony z płacenia podatku, jeśli wartość spadku lub darowizny nie przekracza kwoty wolnej od podatku. Dla podatku od spadku i darowizny kwota ta jest inna dla każdej grupy podatkowej:

• 9637 zł dla pierwszej grupy podatkowej
• 7276 zł dla drugiej grupy podatkowej
• 4902 zł dla trzeciej grupy podatkowej

Należy pamiętać, że jeśli otrzymujemy więcej niż jeden spadek lub darowiznę w przeciągu 5 lat, należy zsumować wartość wszystkich otrzymanych dóbr. Ponadto osoby należące do pierwszej grupy podatkowej mogą zostać zwolnieni z płacenia podatku, nawet jeśli wartość spadku (darowizny) przekracza kwotę wolną od podatku. Trzeba jednak spełnić jeden warunek – w przeciągu 6 miesięcy od otrzymania spadku lub darowizny należy złożyć w urzędzie skarbowym druk SD-Z2. Jeśli darowizna została przekazana w formie pieniężnej, do wniosku należy dołączyć dowód wpłaty (potwierdzenie przelewu czy druk z poczty). Oczywiście w sytuacji, gdy otrzymany przez osobę z pierwszej grupy podatkowej spadek nie przekracza kwoty wolnej od podatku, druku SD-Z2 nie trzeba składać. Z kolei osoby, którym przysługuje prawo zwolnienia od podatku, a nie zgłoszą spadku naczelnikowi urzędu skarbowego, mogą zostać wezwane do zapłacenia należnej kwoty.

Jak obliczyć podatek od spadku i darowizny?

Wysokość podatku od spadku i darowizny dla pierwszej grupy podatkowej wynosi:

• po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku do 10278 zł należy zapłacić 3%
• jeśli kwota wolna od podatku zostanie przekroczona o więcej niż 10278 zł, a mniej niż 20556 zł, zapłacić należy 308,30zł + 5% nadwyżki ponad 10278 zł
• jeśli kwota wolna od podatku przekracza 20556 zł, zapłacimy 822,20 zł oraz 7% nadwyżki ponad 20556 zł.

Osoby z drugiej grupy podatkowej wysokość podatku obliczają następująco:

• po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku do 10278 zł należy zapłacić 7%
• jeśli kwota wolna od podatku zostanie przekroczona o więcej niż 10278 zł, a mniej niż 20556 zł, zapłacimy 719,50 zł oraz 9% nadwyżki ponad 10278 zł
• jeśli kwota wolna od podatku przekracza 20556 zł, zapłacimy 1644,50 zł i 12% nadwyżki ponad 20556 zł

Osoby z trzeciej grupy podatkowej powinni uiścić podatek w wysokości:

• po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku do 10278 zł – 12%
• jeśli kwota wolna od podatku zostanie przekroczona o więcej niż 10278 zł, a mniej niż 20556 zł – 1233,40 zł i 16% nadwyżki ponad 10278 zł
• jeśli kwota wolna od podatku przekracza 20566 zł – 2877,90 zł i 20% nadwyżki ponad 20566 zł

Po uprawomocnieniu się wyroku sądu, który stwierdza nabycie spadku lub darowizny bądź po zarejestrowaniu testamentu przez notariusza mamy miesiąc na poinformowanie naczelnika urzędu skarbowego o spadku lub darowiźnie, poprzez złożenie druku SD-3. Jeśli spadek nabywają także inne osoby, do druku SD-3 należy dołączyć informacje o pozostałych podatnikach – druk SD3/A. Po otrzymaniu decyzji od urzędu skarbowego o wysokości podatku, mamy 14 dni na jego zapłacenie.